Tıpkı bugün açlık sınırının çok altında yaşayan “Emekliler Yılı” ilan edilmesi gibi, “Patara Yılı” olduktan sonra antik kentin başına gelmeyen kalmadı.
Cumhuriyet’in haberine göre; Patara Antik Kenti’nde kazı çalışmalarında nekropol alanı olduğu anlaşılan araziler korunmaya alınacağına 2008’de düşük yoğunluklu yapı izni verilmesiyle Patara ikinci konut/villaların inşaat alanına dönüştü. 2023’te ise 800’ün üzerinde ikinci konut inşaatıyla antik kent alanının içinde deyim yerindeyse tarihe ihanet edildi. Yakın zamanda, 800 civarında kaçak villayı yasallaştıracağı eleştirileriyle gündeme gelen imar planı için yapılacak bilirkişi keşfi ertelenmiş, sonra Kaş Çevre ve Kültür Derneği, Peyzaj Mimarları Odası ve Mimarlar Odası tarafından Antalya ve Muğla sınırındaki Kaş Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin imar planına karşı açılan davada, bilirkişi heyetinin yapacağı keşfin, 31 Mart seçimleri sonrasına kaldığı haberlerini gazetemizde duyurmuştuk.
Değişikliği Bakanlığı’na imar değişikliğinin iptali için açılan davanın son duruşmasında Antalya 4. İdare Mahkemesi, bilirkişi heyetinin yeniden kurulmasını ve yeni bir keşifle rapor hazırlanmasını istemişti. Önceki keşifte üç uzmandan oluşan, daha sonra yapılan itirazlardan sonra yedi uzmanla yeniden toplanan bilirkişi heyeti, 25 Nisan’da bölgede keşif yapacak.
Dava açılan planların üst planı olan 1/100.000’lik Çevre Düzeni Planı’na karşı başlatılan hukuki süreç ise Danıştay’ın 6. Dairesi’nde devam ediyor.
KAÇAK YAPILAR
Yaşanan tüm bu tarihi yok etme çabalarına karşı arkeologlardan tepkiler de artıyor. Antik kent 1988’den günümüze arkeoloji dünyamızın bilgelerinden Prof. Dr. Fahri Işık ve değerli eşi Prof. Dr. Havva İşkan Işık başkanlığında Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü tarafından titizlikle kazılıyor diyen ‘Kültürel ve Doğal Mirası İzleme Platformu’ yöneticisi arkeolog Nezih Başgelen, “Antik kent bugüne kadar 1. derece sit alanı olarak da korunmaya çalışılmış ve kazı ekibi tarafından çevresindeki turizm amaçlı kaçak yapılaşma canla başla mücadele verilerek engellenmeye çalışılmıştı” diyor ve ekliyor:
“Yerel seçim ve turizm sezonu öncesi hız kazanan kaçak yapılaşmanın Türkiye’nin en önemli doğal ve kültürel miras alanlarından biri olan Patara’nın geleceğini tehdit ettiği görülmektedir. Tamamı Özel Çevre Koruma (ÖÇK) bölgesi sınırları içerisinde yer alan Patara Antik Kenti çevresinde arkeolojik ve doğal sit alanlarının yanı sıra zeytinliklerin de bu plansız ve kaçak yapılaşmadan negatif etkilendiği izleniyor. Özellikle Patara ÖÇK bölgesi sınırlarındaki pek çok yerleşimde bu plansız ve kaçak yapılaşmanın hızla arttığı görülürken Patara Antik Kenti ile Yalı bölgesi ve Yeşilköy Mahallesi sınırlarındaki Fırnaz Koyu arasında yoğunlaşan yapılaşma denetim yetersizliği nedeniyle seçim öncesi bölgeyi adeta inşaat şantiyesine çevirdiği açıkça görülüyor. Kaş Belediyesi’nin verilerine göre yalnızca 2023 yılı içinde Patara Antik Kenti’ni de içinde barındıran Gelemiş Mahallesi sınırlarında İmar Kanunu’na aykırı ve kaçak olarak inşa edilen 103 yapı tespit edilirken Gelemiş Mahallesi sınırları içinde 2018-2023 arasındaki kaçak yapı sayısının ise 431 olması durumun vahametini her açıdan ortaya koymakta.”
MÜCADELEYE DEVAM
Patara için mücadelemiz sürecek diyen Arkeologlar Derneği Başkanı Bülent Türkmen, gazetemize yaptığı açıklamada, “Antalya ve Muğla sınırındaki Patara Özel Çevre Koruma (ÖÇK) bölgesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan 1/25 bin ölçekli, nazım planı ile Patara (ÖÇK) bölgesi özelinde ve ülkemiz genelinde arkeolojik ve doğal sit alanlarının ile koruma sahalarının statüleri sistematik ve aşamalı olarak imara açılacak şekilde değiştirilmektedir. Bu durum ülkemizin tarihi, doğal ve arkeolojik mirasının korunması ve geleceğe aktarılabilmesi bağlamında ciddi bir tehlike oluşturmaktadır. Bu kapsamda koruma alanları daraltılarak kıskaca alınmakta, insan kullanımı ve şehirleşmenin yolu açılarak doğal ve arkeolojik sit alanları risk altına sokulmaktadır” diyor ve ekliyor:
“Derneğimiz, siyasi, politik ve rant temelli bu ve benzeri plan, proje ve uygulamalarının her zaman karşısında yer almış ve almaya da devam edeceği gibi yetkilileri de bir an önce bu yanlıştan vazgeçmeye çağırıyor. Dernek olarak yereldeki sivil toplum örgütleri, sendikalar, konuya duyarlı kurumlar ve vatandaşlarla birlikte doğal ve kültürel mirasımızın korunması için mücadele etmeye, verilen mücadelenin içinde olmaya devam edeceğiz.”
KAZI BAŞKANI IŞIK: PATARA KORUNMALI
Patara Antik Kenti’nin Kazı Başkanı Havva İşkan Işık konuyla ilgili gazetemize yaptığı açıklamada şöyle konuştu: “Patara birinci ve üçüncü derece arkeolojik sit alanıdır. Birinci derece doğal sit ve özel çevre koruma bölgesi olarak tanımlanmış, ülkemizin ve dünyanın en eşsiz lokasyonlarından birisidir. Hem doğal değerleriyle hem de barındırdığı eşsiz kültürel mirasıyla bu coğrafya için tek alternatif ve tek çözüm olduğu gibi korunarak geleceğe miras bırakılması.
Bu çağın insanları, geçmişten aldığı bu mirası aslında gelecek için bize verilen bir emanet olarak görmelidir. Her şekilde ne kaçak yapılaşmaya ne de yanlış uygulamalara bu alanda izin verilmemeli…”
